Anna Rusinek
Początki ulicy Mariackiej
Pierwsze zalążki ulicy Mariackiej sięgają dwóch wieków wstecz, kiedy to Katowice rozpoczęły ekspansję przemysłową. Budowa pobliskiej sieci kolei wzmocniła pozycję miasta w województwie, które stało się częstym celem odwiedzin turystów oraz interesantów biznesowych. W tym czasie Katowice rozwinęły również zabudowę miasta, skupiając się nie tylko na ekspansji przemysłowej, ale i architekturze, komunikacji wewnętrznej oraz dostępie do szeroko pojętej rozrywki. Wtedy również, przy wschodniej części centrum, powstała ulica nazwana na cześć lekarza oraz członka Rady Miejskiej, Richarda Holtzego – Holtzestrasse. Aktualną nazwę nadano jej dopiero po okresie wojennym, nawiązując bezpośrednio do znajdującego się na końcu ulicy Kościoła Mariackiego. Po latach władze miasta zdecydowały się na przekształcenie ul. Mariackiej w deptak na całej długości, wstrzymując ruch nieuprawnionych samochodów. W wyniku podjętej w 2008 roku decyzji przyłączona do wschodniej części Rynku ulica stała się jednym z popularniejszych miejsc wśród społeczności miasta.
Bluesman nad głowami
Deptak przy Kościele Mariackim szybko stał się obiektem zainteresowań inwestorów. Dziś ulica wypełniona jest licznymi lokalami gastronomicznymi, które często odwiedzane są przez studentów pobliskich uczelni i starszych mieszkańców. Zainteresowaniem ze strony przechodniów cieszy się również posąg bluesmana, spoglądający na odwiedzających lokale klientów od 2006 roku. Dwa lata przed przekształceniem ulicy w deptak, 16 września, w Polsce obchodzony był Polski Dzień Bluesa. Z tej okazji, parę metrów nad głowami przechodniów, umieszczony został posąg bluesmana, autorstwa Jerzego Kędziory – rzeźbiarza z Częstochowy. Urodzony w 1947 artysta o pseudonimie JotKa, specjalizuje się nie tylko w rzeźbie, ale również medalierstwie, projektowaniu wnętrz oraz urbanizacji przestrzeni miejskiej. W 1997 roku otrzymał Nagrodę im. Karola Miarki za rozpowszechnianie kultury i nauki na Górnym Śląsku.
Postać trzymająca w ręku gitarę została przymocowana do stalowych lin parę dni przed Dniem Bluesa – 12 września. Rzeźba wykonana na zamówienie artysty scenicznego, Leszka Windera, ma upamiętniać środowisko bluesowe, które jest głęboko zakorzenione w historii śląska. Współzałożyciel Śląskiej Grupy Bluesowej początkowo przedstawił jednak projekt ławki, który został zaakceptowany przez Instytucję Kultury Katowice – Miasto Ogrodów. Po konsultacji z wykonawcą, Jerzym Kędziorą, finalnie zdecydowano się jednak na wykonanie “powietrznego posągu”, który umieszczono między restauracją Lenarte a klubem Katafonia.
Działalność Leszka Windera
Leszek Winder, założyciel Śląskiej Grupy Bluesowej, to ikona działalności bluesowej na terenie Polski. Muzyk współpracował z artystami całego świata i dynamizował muzyczną społeczność śląska, zajmując się przedsięwzięciami na szeroką skalę oraz aktywizacją miejscowych skupisk muzycznych. Protoplastą grupy był zespół muzyków z 1927 roku Apogeum, gdzie u boku Leszka Windera grali Jan “Kyks” Skrzek, Michał “Gier” Giercuszkiewicz oraz Jerzy “Kawa” Kawalec. W 1983 roku zespół – bez bezpośredniej przynależności Jana Skrzeka – działał pod nazwą Bezdomne Psy. Zespół zakończył działalność po śmierci Jerzego Kawalca w 2003 roku, co zaskutkowało założeniem Śląskiej Grupy Bluesowej. Grupa, w zmienionym składzie, nadal jest aktywna (2022) i wydaje nowe płyty muzyczne.
Leszek Winder był również jednym ze współtwórców grupy Krzak — zespołu instrumentalnego, będącego jednym z najpopularniejszych zjawisk ubiegłego wieku. Do grupy — poza Leszkiem Winderem — należeli również: Jerzy Kawalec, Jan Błędowski oraz Andrzej Ryszka. W 1981 roku z zespołu odszedł grający na skrzypcach Jan Błędowski, którego miejsce zajął przyszły członek grupy Perfect – Andrzej Urny. W 2007 roku zespół Krzak odbywał trasę koncertową po Polsce z Krzysztofem Ścierańskim, współpracując również z innymi muzykami.
Rawa Blues Festival
Katowice są uznawane za polską stolicę bluesa – nic więc dziwnego, że posąg na ulicy Mariackiej to podobizna przedstawiciela tej muzyki. Pilnujący przechodniów katowickiego deptaka mężczyzna nie jest jednak jedyną oznaką bluesowego dorobku Śląska. Rawa Blues to jeden z najpopularniejszych festiwali bluesowych, odbywających się na terenie Europy. Założyciel – Ireneusz Dudek – zdecydował się na organizowanie wydarzenia w katowickim Spodku, który stanowi jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów na śląsku. Polski Muzyk Bluesowy rozpoczął przedsięwzięcie w 1981 roku, współpracując z Śląskim Jazz Clubem, Wydziałem Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach oraz Zrzeszeniem Studentów Polskich. Festiwal nie został wstrzymany nawet w okresie stanu wojennego, a od 1992 regularnie zyskiwał na popularności, co przyczyniło się do uzyskania statusu laureata nagrody “Keeping the Blues Alice” od amerykańskiej organizacji Blues Foundation.
