
słownik gwary śląskiej A - C
śląsko-polski
A
abcalunek | dług, kredyt, spłata | Weznymy tyn byfyj na
abcalunek. Kupimy ten kredens na raty. |
abcybilder | nalepka | Wejrzi sie na abcyninder.
Spójrz na nalepkę. |
abfal | śmieć, błąd | Podziwej sie sam: som abfal.
Popatrz tutaj - same śmieci. |
abo | albo | Abo idziesz, abo sam stój.
Albo chodź, albo tutaj zostań. |
abzac | obcas | Abzac mi sie złomoł.
Złamałam obcas. |
achtlik | ósma część czegoś | Coś to wypioł? Ani
achtlik. Dlaczego tak mało wypiłeś, to nawet nie jedna
ósma litra. |
afa | małpa | Niy skokej choby afa.
Przestań skakać jak małpa. |
ajlauf | lane kluski | Bydzie ajlauf na łobiod. Na
obiad mamy lane kluski. |
ajmer | wiadro | Postow tyn ajmer na dylinie.
Postaw wiadro na podłodze. |
ajnfart | brama, wejście | Łostwórz ajnfart, bo byda
jechoł na kole. Otwórz bramę, bo chcę wyjechać na
rowerze. |
ajzynblat | brzeszczot | Kup ze czi nowe ajzynblaty.
Kup trzy nowe brzeszczoty. |
akuratny | odpowiedni | Tyn ancug bydzie akuratny.
Ten garnitur będzie odpowiedni. |
amajza | mrówka | Amajza wlazła na kwiotek.
Mrówka weszła na kwiatek. |
ancla | kawalerka lub małe pomieszczenie | W ty jego ancli niy ma
placu. W jego kawalerce brakuje miejsca. |
ancug | garnitur | Widzieli go iś we ancugu.
Był widziany jak szedł w garniturze. |
ansztalt | zakład pracy | Sam jes mój anszalt. Oto
mój zakład pracy. |
antryj | przedpokój | Łostow szczewiki we
antryju. Pozostaw obuwie w przedpokoju. |
ańfachowy | nieodpowiedni | Tyn binder to mosz richtig
ańfachowy. Twój krawat jest bardzo nieodpowiedni. |
apluzina | pomarańcza | Zjydz co, choby apluzina.
Zjedz coś, przynajmniej pomarańczę. |
aprikołza | morela | Byś mogła kupić trocha
aprikołzów. Mogłabyś kupić nieco moreli. |
apsztyfikan | zalotnik | Prziszoł tyn twój
apsztyfikant. Pojawił się twój zalotnik. |
arbajtancug | ubranie robocze | Wypier mi tyn stary
arbajtancug. Wypierz mi stare ubranie robocze. |
asić sie | chwalić się | Niy ma sie co tyla asić.
Nie ma co chwalić za bardzo. |
asta | gałąź | Podziwej sie - tela latoś
jabłków, co asta sie złomała. Popatrz, w tym roku
jest tyle jabłek, że gałąź złamała się. |
aszynbecher | popielniczka | Wyciep no ze aszymbechra, bo
tam jest połno. Wyrzuć zawartość popielniczki, bo
jest pełna. |
aus | aut (w sporcie) | Bal wylecioł na aus. Piłka
znalazła się na aucie. |
ausgus | zlewozmywak | Wciep szolki do ausgusa, bo
som czorne Połóż szklanki w zlewozmywaku, bo są
brudne. |
ausztojer | wiano | Łona miała srogi
ausztojer. Miała bogate wiano. |
B
badyhouzy | kąpielówki | Łoblycz sie badyhouzy. Załóż kąpielówki. |
bajs | kęs | Dej mi yno jedyn bajs ze twoi sznity. Daj mi tylko jeden kęs twojej kanapki. |
bajtel | chłopiec | Za bajta jo boł rubszy jak teroski. Jako dziecko byłem grubszy niż teraz. |
bakpulwer | proszek do pieczenia | Idź do sklepu, bo niy mom bakpulweru. Idź do sklepu, bo nie mam proszku do pieczenia. |
bal | piłka do gry | Kaj zaś jes mój bal? Gdzie podziała się moja piłka? |
bamber | rolnik, gospodarz | Teroski bambry majom wiela roboty. Obecnie rolnicy mają dużo pracy. |
bamoncić | mieszać w głowie | Niy bamonć mje! Nie mieszaj mi w głowie! |
bana | kolej | Na banie to jes blank dobro robota. Praca na kolei jest całkiem dobra. |
banhof | dworzec kolejowy | Kaj sam u wos jes banhof? Gdzie w tym mieście jest dworzec kolejowy? |
bania | dynia | Moga wypić kompot z banie. Mogę się napić kompotu z dyni. |
banka | tramwaj | Banka chnet przijedzie. Tramwaj nadjedzie wkrótce. |
bas | brzuch | Tela żeś jod, że mosz srogi bas. Jadłeś tak dużo, że masz duży brzuch. |
batki | majtki | Pod galotami sie nosi batki. Pod spodniami nosimy majtki. |
bebok | straszydło | Wyglondosz jak jaki bebok. Wyglądasz jak jakieś straszydło. |
beretka | beret | Mosz mieć na gowie choby beretka bez zima. Zimą powinieneś mieć na głowie chociaż beret. |
berg | skała, kamień | Idzie sie piznonć ło tyn berg na placu. O kamień na podwórku można się uderzyć. |
bery | bajki, bzdury | Bery mi sam godosz. Opowiadasz bajki. |
beszong | nasyp kolejowy | Na beszongu rosła trowa. Na kolejowym nasypie rosła trawa. |
bezto | dlatego że | Jes noc, bezto momy ćma. Jest noc, dlatego jest ciemno. |
bezuch | odwiedziny | We szczoda mom bezuch. W środę będę miał odwiedziny. |
bier | zabierz | Bier tyn nec i leć do sklepu. Zabierz siatkę i biegnij do sklepu. |
bifyj | kredens | Tolyrze sie czimie we byfyju. Talerze trzymamy w kredensie. |
bigel | wieszak na ubrania | Tako chudo, że wyglondo jak bigel. Jest taka chuda, że wygląda jak wieszak na ubrania. |
biglować | prasować | Mom wiela biglowania dzisioj. Mam dziś dużo prasowania. |
biksa | puszka | Skryj te szkloki do biksy. Schowaj landrynki do puszki. |
bina | pszczoła | Biny lecom do kwiotków. Pszczoły lecą do kwiatków. |
binder | krawat | Łoblycz sie binder, bydziesz gryfniejszy. Załóż krawat, będziesz ładniejszy. |
bioły | biały | Bioły jak śniyg. Biały jak śnieg. |
biza | kant w spodniach | Bigluj tak, coby boły bizy. Prasuj tak, żeby uzyskać kanty w spodniach. |
blajsztift | ołówek | Szkrajbuj blajsztiftym, bydzie leko zgumować. Pisz ołówkiem, wtedy będzie łatwo to zetrzeć. |
blamować się | ośmieszać się, kompromitować | Niy blamuj sie chopie. Nie ośmieszaj się człowieku. |
blank | całkowicie | Tak sie umarasioł, że boł blank czorny. Tak się ubrudził, że był cały brudny. |
blaza | odcisk, bąbel | Łod kilofa mom blazy. Od kilofu zrobiły mi się odciski. |
blizablajfer | piorunochron | Na chałpie cza mieć blizablajfer. Na domu powinien być piorunochron. |
blumkol | kalafior | Mocie we sklepie blumkol? Czy w sklepie jest kalafior? |
blynduwać | świecić w oczy | Ber te żdżadło, bo mi blyndujesz. Zabierz to lusterko, bo mi świecisz w oczy. |
bojtlik | torebka | Kajś poszła z bojtlikiym. Wyszła gdzieś z torebką. |
bolok | siniak, bolące miejsce | Jak sie pizniesz to mosz bolok. Gdy się uderzysz, masz siniaka. |
bombon | cukierek | Bajtle rade jedzom bombony. Dzieci chętnie jedzą cukierki. |
bonkawa | kawa naturalna | Jak śniodosz to sie napij bonkawy. Pij kawę do śniadania. |
borg | kredyt | Auto to cza kupić na borg. Samochód należy kupić na kredyt. |
borok | nieudacznik, biedak | Juzaś tyn borok siedzi we robocie. Ten biedak znów jest w pracy. |
borszatajn | krawężnik | Niy wyłaź za borsztajn. Nie wychodź poza krawężnik. |
brateringi | śledzie opiekane | Mom smak na brateringi. Zjadlbym śledzia opiekanego. |
bratkartofle | smażone ziemniaki | Dzisio na łobiod som bratkartofle. Dziś na obiad mamy smażone ziemniaki. |
brauza | napój musujący, oranżada, woda mineralna | Cołki dziyń boło tak gorko, co żech wypioł kista brauzy. Przez cały dzień było tak gorąco, że wypiłem skrzynkę wody mineralnej. |
brecha | łom | Do ty roboty mosz mieć brecha. Do tej pracy potrzebujesz łomu. |
brif | list, pismo | Czekom na brif łot bracika. Czekam na list od brata. |
brifkastla | skrzynka na listy | Kupcie sie nowo brifkastla, bo staro sie zatła. Powinniście kupić nową skrzynkę na listy, bo stara się zacięła. |
briftasza | portfel | Nowo mocie ta briftasza? Pana portfel jest nowy? |
bryle | okulary | Do auta mom mieć bryle. W samochodzie powinienem założyć okulary. |
bryna | wódka, denaturat | Bryna niy jes zdrowo. Wódka jest niezdrowa. |
buchty | kluski na parze | Rod jym buchty. Lubię kluski na parze. |
bulić | burzyć | Tyn stary mur byście musieli wybulić. Ten stary mur powinien pan zburzyć. |
byamter | urzędnik | Łod ni chop jes za byamtra. Jej mąż jest urzędnikiem. |
bysztek | sztućce | My sie kupiyli blank nowy bysztek. Kupiliśmy całkiem nowe sztućce. |
C
cajtong | gazeta | Jak bydziesz szoł nazot, kup cajtong. Kiedy będziesz wracał, kup gazetę. |
cera | córka | Za kogo to sie wasza cera wydała? Za kogo wyszła pana/pani córka? |
cesta | droga | Szoł cestom łod jedny łosady do drugi. Szedł drogą od jednej osady do drugiej. |
chaberfloki | płatki owsiane | Chaberfloki to som dobre do bajtli. Płatki owsiane dobre są dla dzieci. |
chachor | pijak | Coby z ciebie niy boł chachor. Obyś nie został pijakiem. |
chaderlok | szmaciarz | Juzaś się łoblyk jak chaderlok. Znów ubrał się jak szmaciarz. |
chadra | szmata | Sam mosz chadra do dyliny. Tutaj jest szmata do podłogi. |
chamster | chomik | Tak sie łobzar, że wyglondoł jak jaki chamster. Tak się najadł, że wyglądał jak jakiś chomik. |
charboły | buty | Seblyc te charboły, bo w doma bydzie som maras.Zejmij buty, bo inaczej w domu będzie mnóstwo błota. |
charlać | kaszleć | Downo to tak charlocie? Czy od dawna pan tak kaszle? |
chlyw | chlew | Wieprzki miyszkajom we chylwie. Świnie mieszkają w chlewie. |
chnet | niebawem | Chnet bydzie ćma. Niedlugo zrobi się ciemno. |
chop | mężczyzna, mąż | Chopy rade grajom we fusbal. Mężczyźni lubią grać w piłkę nożną. |
chrobok | robak | Pełno sam rostomajtych chroboków. Mnóstwo tutaj różnych robaków. |
chycić | złapać | Chyć się klopsztangi jak niy poradzisz ustoć. Złap się trzepaka, jeżeli nie potrafisz ustać. |
ciaciany | piękny, ugłaskany | Ale mocie tyn kamerlik wyciaciany. Ale pani ma piękny pokoik. |
ciarach | brudas | Żeby cie yno potym niy nozwali ciarachym. Żeby cię tylko później nie nazwano brudasem. |
ciepać | rzucać | Bal idzie kulać, ale ciepać niym tak samo idzie. Piłkę można turlać, ale da się także nią rzucać. |
ciorać | pomiatać, brudzić | Niy ciorej tak tym heftym, bo ci się pomarasi. Nie pomiataj tak zeszytem, bo ci się wybrudzi. |
ciśba | tłok | We cugu ciśby niy ma a we autobusie niykiedy jes. W pociągu nie ma tłoku, a w autobusie czasami jest. |
ciyngiym | w kółko | Ciyngiym godosz to samo. Wciąż powtarzasz w kółko to samo. |
cknić | tęsknić | Ckni mi sie za mojym szacym. Tęsknię za narzeczonym. |
coby | żeby | Hajer mioł karbidka, coby widzioł we ty ćmie na grubie. Górnik miał lampkę karbidową, żeby widzieć w ciemności na kopalni. |
corsztok | miarka składana | Na co ci blajsztift jak niy mosz corsztoka? Po co ci ołówek skoro nie masz miarki? |
cufal | przypadek | Trefiyli my sie bez cufal. Spotkaliśmy się przez przypadek. |
cug | pociąg, pęd | Ło ftory mosz cug? O której godzinie odchodzi twój pociąg? |
cukrować | słodzić | Ludziom cza niykiedy cukrować. Ludziom należy czasem słodzić. |
cwerg | krasnal | Niy wyglondoł jak chop yno jak jaki cwerg. Nie wyglądał jak mężczyzna tylko jak krasnal. |
cwibak | suchary | Bez lato my roz jedli cwibak. Latem pewnego razu jedliśmy suchary. |
cyganić | kłamać | Yno mje niy cygoń! Tylko mnie nie okłamuj! |
cygaryty | papierosy | Cygaryty sie czimie w kabzie. Papierosy trzyma się w kieszeni. |
cyja | akordeon | Jak fto poradzi grać na cyi może sie dorobić do geltagu. Jeśli ktoś potrafi grać na akordeonie może sobie dorobić do wypłaty. |
cytrona | cytryna | Rod pija tyj, ale yno ze cytronom. Smakuje mi herbata, ale tylko z cytryną. |
czorny | czarny, brudny | Bajtel jak przidzie z placu to jes cołki czorny. Kiedy dziecko wraca z podwórka jest całe ubrudzone. |
czwortek | czwartek | Czwortek jes pomiyndzy szczodom a piontkiym. Czwartek jest między środą a piątkiem |
Antryj: przedsionek dla tych, którzy chcą polubić Górny Śląsk
redaktor naczelny: Zbigniew Markowski, tel.: 32 284 36 85