
słownik gwary śląskiej I - K
śląsko-polski
I
inacyć | przekręcać | Co mu powiym to poradzi
inacyć. Wszystko co mu powiem potrafi przekręcić. |
Indianer | Indianin | Było cołki czerwony, jako
Indianer. Był całkiem czerwony, jak Indianin. |
inkszy | inny | Jak sie kupujesz szczewiki
to sie kup inksze. Jeżeli chcesz kupić buty, kup inne. |
istny | prawdziwy, właściwy | Fszyscy godali, że to jes
istny miglanc. Wszyscy mówili, że to prawdziwy
kombinator. |
izba | pokój | W doma my mieli dwie izby,
kuchnia i antryj. W domu mieliśmy dwa pokoje, kuchnię i
przedpokój. |
iże | że, ponieważ | To jest taki podciep, iże
tego niy idzie szczimać. To tak niegrzeczne dziecko, że
już tego nie można wytrzymać. |
J
ja | tak | U mje ja to jes ja, a niy to
jes niy. U mnie tak znaczy tak, a nie to nie. |
jakla | bluza | Seblyc sie ta jakla, bo ci
bydzie gorko. Zdejmij bluzę, bo będzie ci gorąco. |
jako | jak | Jako to żeś do mje
pedzioł? Jak do mnie powiedziałeś? |
jamrać | lamentować | Stoła na poszczotku izby i
richtig jamrała. Stała na środku pokoju i naprawdę
lamentowała. |
japcok | wino jabłkowe | Japcok jes toni, ale jes
niyzdrowy. Wino jabłkowe jest tanie, ale niezdrowe. |
jo | ja | Nikt ci tego tak niy zrobi
jak jo. Nikt ci tego nie zrobi tak jak ja. |
jodło | jedzenie | Dobre jodło warzicie, pani.
Dobrze pani gotuje. |
juzaś | znowu | Juzaś mi sie portmanyj
stracioł. Znów zgubiłam portmonetkę. |
K
kabza | kieszeń | Dzisio mom połno w kabzi.
Dziś mam pełną kieszeń. |
kaj | gdzie | A kaj tam, co to godosz? A
gdzie tam, co też opowiadasz? |
kajś | gdzieś | Pojechoł kajś na dugo
rajza i go niy ma. Wyjechał gdzieś w długą podróż i
nie ma go. |
kakauszala | łuska kakaowa | Bydziesz szoł nazot to kup
kakauszale. Kiedy będziesz wracać, kup łuskę
kakaową. |
kalny | mętny | Tyn zelter coś mocie kalny.
Ta woda mineralna jest jakaś mętna. |
kamela | wielbłąd | Z tom pukeltaszom nosz
bajtel wyglondo jak kamela. Z tym tornistrem nasz synek
wygląda jak wielbłąd. |
kamerlik | mały pokój | Za dziołcha to jo miała
swój kamerlik. Jako młoda dziewczyna mieszkałam w
małym pokoju. |
kamrat | kolega | Być kamrat i dej co
zakurzyć. Bądź kolegą i poczęstuj papierosem. |
kana | bańka, pojemnik na płyn | Na woda cza mieć kana i na
mlyko tak samo. Trzeba mieć pojemnik na wodę i na mleko
też. |
kapelonek | wikary | Jak żech szła do
kościoła to żech trefioła kapelonka. Kiedy szłam do
kościoła, spotkałam wikarego. |
kapuca | kaptur | Jak jes srogi wiater to
naciągej kapuca na gowa. Kiedy wieje mocny wiatr,
naciągaj kaptur na głowę. |
kara | taczki | Na bauplacu mo być kara. Na
placu budowy powinny być taczki. |
karasol | karuzela | Jak jest łotpust to bajtle
radzi jeżdzom na karasolu. W czasie odpustu mali
chłopcy chętnie jeżdżą na karuzeli. |
karbitka | lampa karbidowa | Downi na grubie niy boło
lampów na sztrom yno karbitki. Dawniej w kopalniach nie
było lamp elektrycznych tylko karbidowe. |
karlus | młodzieniec | Paczcie pani, tyn wasz synek
to już jes gryfny karlus. Niech pani popatrzy, pani syn
wyrósł na przystojnego młodzieńca. |
karminadel | kotlet mielony | Karminadle robione w doma
som lepsze jak kupne. Kotlety mielone przygotowywane w
domu są lepsze od tych ze sklepu. |
kastlik | pudełko | Cza mu spaczeć jaki kastlik
na graczki. Trzeba mu zorganizować jakieś pudełko na
zabawki. |
kauguma | guma do żucia | Dej mi jedna kauguma, som
mosz sztyry. Daj mi jedną gumę do żucia, sam masz
cztery. |
kepa | głowa | W fusbal idzie grać kepom
tak samo. W piłce nożnej można grać także głową. |
keta | łańcuch w rowerze | Bes kety koło niy pojedzie.
Bez łańcucha rower nie pojedzie. |
kibel | wiadro | Downi kible były ze blachy
a teroski som tak samo ze plastiku. Dawniej wiadra były
blaszane a teraz są również z plastiku. |
kichol | nos | Mo tako ryma, że go kichol
boli. Ma taki katar, że aż go nos rozbolał. |
kieca | spódnica | Jako gryfno modro kieca.
Jaka ładna niebieska sukienka. |
kiery | który | Kiery to wasz chop? Który z
tych mężczyzn jest pani mężem? |
kilać | łaskotać | Niy lubia jak mje kilosz.
Nie lubię kiedy mnie łaskoczesz. |
kista | skrzynka | Kup jako kista zeltra. Kup
skrzynkę wody mineralnej. |
kiszka | kwaśne mleko | Mom mlyko a kiszka tak samo.
Mam mleko i kwaśne mleko także. |
klachać | plotkować | Ida sie poklachać. Idę
sobie poplotkować. |
klajt | sukienka | Juzaś mosz pomaraszony
klajt. Znowu ubrudziłaś sukienkę. |
klamor | grat | Na fiśli to opa czimie same
klamory. Na strychu dziadek trzyma same graty. |
klapsznita | kanapka | Zrób mi jako klapsznita do
roboty. Przygotuj mi jakąś kanapkę do pracy. |
klawiyr | pianino, fortepian | Łod ni synek poradzi grać
na klawiyrze. Jej syn potrafi grać na pianinie. |
klepoki | bilon | Mom w kabzi same klepoki. W
kieszeni mam sam bilon. |
klipa | niezdara | Taki srogi karlus a tako
klipa. Taki duży młodzieniec, a taki niezdarny. |
kloper | trzepaczka do dywanów | Kaj sie stracioł nasz
kloper? Gdzie się podziała nasza trzepaczka do
dywanów? |
klopsztanga | trzepak | Nasza cera juzaś klacho
kole klopsztangi. Nasza córka znowu plotkuje przy
trzepaku. |
klosztor | klasztor | Downi to klosztory boły
fszyndzie. Dawniej wszędzie były klasztory. |
klosztorno | zakonnica | Nasza oma łoblyko sie jak
jako klosztorno. Nasza babcia ubiera się jak zakonnica. |
klotka | winda zjazdowa w kopalni | Bele sie szola niy urwała.
Najważniejsze, żeby nie urwała się winda zjazdowa. |
klupać | stukać | Zobejrz fto tam klupie do
dźwiyrzy. Sprawdź kto tam puka do drzwi. |
knefel | guzik | Wiela to mosz knefli przy
jakli? Ile masz guzików w bluzie? |
kocher | podgrzewacz elektryczny | Jak niy ma pieca, dobry i
kocher. Kiedy nie ma pieca dobry i podgrzewacz
elektryczny. |
kofer | waliza | Kaj to ciśniesz z tym
kofrym? Dokąd idziesz z tą walizą? |
kokot | kogut | Kokot tak samo musi mieć
futer. Również kogut potrzebuje karmy. |
kokotek | kran | Kokotek łodkryncony a woda
niy leci. Kran odkręcony, a woda nie leci. |
kole | obok | Kole gruby boła srogo
hołda. Obok kopalni była duża hałda. |
kołkastla | węglarka | A kołkastla juzaś pusto! A
węglarka znów pusta! |
koło | rower | Na kole to jo gzuł yno za
bajtla. Na rowerze pędziłem tylko jako mały chłopiec. |
kołocz | ciasto | Mocie pani jaki kołocz? Czy
jest w sprzedaży jakieś ciasto? |
kołoczek | drożdżówka | Jak żeś jes godny co zjydz
co, choby kołoczek. Jeżeli jesteś głodny to coś
zjedz, chociażby drożdżówkę. |
konsek | kawałek | Dejcie mi pani wusztu, yno
mały konsek. Poproszę o kiełbasę, ale mały kawałek. |
kopidoł | grabarz | Chyć sie jaki roboty, choby
za kopidoła. Znajdź jakąś pracę, na przykład
zostań grabarzem. |
kopla | sprzączka przy pasie | Jak sie kopla popsuje to ci
ślecom galoty. Jeżeli zepsuje się sprzączka przy
pasie, spadną ci spodnie. |
kopruch | komar | Fto sam napuścioł tela
kopruchów? Kto tutaj wpuścił tyle komarów? |
kragiel | kołnierz | Łozepni sie kragiel.
Rozepnij sobie kołnierz. |
krajzyga | piła tarczowa | Kamrat mi sprzedoł mocno
krajzyga. Kolega sprzedał mi mocną piłę tarczową. |
krauza | słoik | Te czi krauzy som do omy. Te
trzy słoiki są dla babci. |
krawatka | krawat | Gryfny chop to i krawatka
gryfno musi mieć. Przystojny mężczyzna musi mieć
ładny krawat. |
krepel | pączek | Wiela krepli byś to
chciała? Ile chcesz pączków? |
kroć | kroić | Kroć chlyp tak samo cza
umieć. Także kroić chleb trzeba umieć. |
krojc | trefl (w kartach) | Niy chcom do mje prziść te
krojce. Nie mogę się doczekać trefli. |
kromflek | obcas | Idź prosto, bo sie
połomiesz kromfleki. Idź prosto, bo połamiesz sobie
obcasy. |
kroszonka | pisanka | Gryfne mocie te kroszonki.
Ładne ma pani pisanki. |
krupniok | kaszanka | Do mje krupniok to jes
nolepsze jodło. Kaszanka to dla mnie najlepsza potrawa. |
krupy | kasza | We zupie dziś bydom krupy
abo nudle? Dziś w zupie będzie kasza czy makaron? |
kryka | laska | Opa łazi pod krykom.
Dziadek chodzi o lasce. |
krzok | krzak | Jechoł na kole i wjechoł
we krzoki. Jechał na rowerze i wjechał w krzaki. |
ksiynżoszek | ksiądz | Nosz ksiunżoszek poradzi
godać durś czi godziny. Nasz ksiądz potrafi mówić
przez trzy godziny bez przerwy. |
kucać | kaszleć | Moj chop mo ryma i kuco.
Mój mąż ma katar i kaszle. |
kukać | zaglądać, zerkać | Kukoł na mje cołki czos.
Cały czas na mnie patrzył. |
kukowka | kukułka | Słyszołech dziś kukowka
pod lasym. Słyszałem dzisiaj kukułkę pod lasem. |
kupny | kupiony (w odróżnieniu od domowego) | Downi fszysko robiyli w doma
a dzisio chcom mieć yno kupne. Kiedyś wszystko
wyrabiano w domu, dziś każdy chce mieć takie ze
sklepu. |
kurzić | palić papierosy | Jo niy wiedzioł, że ty
kurzisz. Nie wiedziałem, że palisz papierosy. |
kurzok | palacz | Taki kurzok by sie móg
kupić fojercok. Taki palacz mógłby sobie kupić
zapalniczkę. |
kusik | całus | Dej kusika. Pocałuj mnie. |
kust | wyżywienie | Za cały kust musioł
styknonć chlyb i woda. Za całe wyżywienie musiał
wystarczyć chleb i woda. |
kwarytka | ćwiartka | Dejcie mi kwarytka mlyka.
Poproszę ćwierć litra mleka. |
kwolić | chwalić | Jak cie niy kwolom, kwol sie
som. Kiedy cię nikt nie chwali, pochwal się sam. |
kyjza | ser | Oma poradzi zrobić kyjza z
mlyka. Babcia potrafi zrobić ser z mleka. |
Antryj: przedsionek dla tych, którzy chcą polubić Górny Śląsk
redaktor naczelny: Zbigniew Markowski, tel.: 32 284 36 85
polecamy także:
poznaj-slask.pl
kici-kici.pl
kuchnia-slaska.pl
tg.net.pl
gwarki.tg.net.pl
24.edu.pl