
słownik gwary śląskiej N - P
śląsko-polski
N
nachytać | nałapać | Jak fto chce chytać ryby
najprzód musi nachytać chroboków. Jeżeli ktoś chce
łowić ryby musi najpierw nałapać robaków. |
najduch | urwis | Juzaś tyn najduch prziszoł
do dom cołki czorny. Znów ten urwis wrócił do domu
kompletnie ubrudzony. |
napasztować | zaczepiać | Niy napasztuj moi lipsty.
Nie zaczepiaj mojej narzeczonej. |
naprany | pijany | Naprany mo siedzieć w doma
a niy lotać łod borsztajnu do borsztajnu. Pijany
powinien siedzieć w domu a nie biegać od krawężnika
do krawężnika. |
naprowdy | naprawdę | Co to godosz, naprowdy?
Cóż ty opowiadasz, naprawdę? |
nasuć | nasypać | Suj te wągle ze kołkastli.
Nasyp węgla z węglarki. |
nazdać | nakrzyczeć | Jak przidzie do dom to mu
nazdom. Kiedy wróci do domu, nakrzyczę na niego. |
nazot | z powrotem | Łaziyli my tam a nazot jak
jakieś gupieloki. Chodziliśmy tam i z powrotem jak
głupki. |
nec | siatka | Wciep sie tyn grincojg do
neca i idymy warzić. Włóż warzywa do siatki i
chodźmy gotować. |
niekiery | niektóry | Niekiero baba to poradzi
zrobić stogo haja. Niektóre kobiety potrafią zrobić
wielką awanturę. |
niydziela | niedziela | Bez niydziela cza lazić we
szakecie. W niedzielę należy chodzić w marynarce. |
niyrod | niechętnie | Niyrod pija piwo, wola
brauza. Niechętnie piję piwo, wolę napoje gazowane. |
niyroz | nieraz | Do omy jeżdżymy cugiym,
niyros sznelcugiym. Do babci jeździmy pociągiem, nieraz
pośpiesznym. |
niyskoro | późno | Pacz jak sie niyskoro łoroz
zrobiyło. Poparz jak się nagle zrobiło późno. |
niyskorzi | później | Wszystko zrobia, ale
niyskorzi. Zrobię wszystko, ale później. |
nociastek | zakwas chlebowy | Rób tyn nociastek, bo sie
ćmi. Rób ten zakwas chlebowy, bo robi się późno. |
nojprzód | najpierw | Nijprzód robota, potym
szpasy. Najpierw praca, żarty później. |
nudelkula | wałek do ciasta | Jo czimia nudelkula we
byfyju. Przechowuję wałek do ciasta w kredensie. |
nudle | makaron | Wasza baba robi nudle sama
abo woli je kupić? Pana żona robi makaron sama, czy
woli go kupować? |
nupel | smoczek | Niy wyłaź z bajtlym z doma
bez nupla. Kiedy wychodzisz z domu z dzieckiem, nie
zapominaj smoczka. |
nynać | spać | Łon nynoł jak jaki bajtel.
Spał jak małe dziecko. |
O
oberiba | kalarepa | Wy mocie na łogródku
oberiba a jo niy. Pani/pan ma na ogródku kalarepę a ja
nie mam. |
obersztajger | nadsztygar | Dobrze, że żeś jes, bo
obersztajger już ryczoł. Dobrze, że jesteś, bo
nadsztygar już krzyczał. |
obstować | upierać się | Obstowoł coby niy iś dziś
na gruba. Upierał się, żeby nie iść dziś na
kopalnię. |
oły | krzywe nogi | Śmioli sie s niego, co mo
oły. Śmiali się z niego, że ma krzywe nogi. |
oma | babcia | Oma mieli richtik gryfny
dudlik. Babcia nosiła naprawdę piękny kok. |
onkel | wujek | Dejcie pozór onkel, cug
jedzie. Uważaj wujku, jedzie pociąg. |
opa | dziadek | Prziszoł już opa ze sklepu
z tym szaketym? Czy dziadek przyszedł już ze sklepu z
tą marynarką? |
oplerek | kiełbaska | Godnych jes, niy ma sam
jakigo oplerka? Jestem głodny, nie znajdzie się jakaś
kiełbaska? |
P
pachoł | wyrośnięte dziecko | Niydowno lotoł z nuplym a
teroski to taki pachoł. Niedawno jeszcze biegał ze
smoczkiem a teraz jest takim wyrośniętym dzieckiem.
|
padać | mówić | Co to padosz? O czym
mówisz?
|
pampoń | bogaty chłop | Jego cera wydała sie za
pamponia. Jego córka wyszła za mąż za bogatego
chłopa.
|
pana | przebita opona | Jechoł do miasta i chycioł
pana. Jechał do miasta i w rowerze przebiła mu się
opona.
|
papiok | gwóźdź papowy | Bier sie za motek i papioki.
Zajmij się młotkiem i gwoździami papowymi.
|
papiorzany | papierowy | Dejcie mi jedna tytka ale
papiorzano. Poproszę o jedną torebkę ale papierową.
|
paplać | plotkować, dużo mówić | Niy paplej tela. Nie mów
tak dużo.
|
paple | policzki | Chamster to mo dopiyro
srogie paple. Chomik to ma naprawdę duże policzki.
|
papyndekel | tektura | Wyciep w końcu tym
papyndekel. Wyrzuć w końcu tę tekturę.
|
parfin | perfumy | A czym to pani woniocie,
mocie nowy parfin? Czym pani pachnie, ma pani nowe
perfumy?
|
paryzol | parasol | Na co ci paryzol, jak bydzie
słońce? Po co ci parasol skoro będzie świeciło
słońce?
|
pasionek | pastwisko | Koń to jes na pasionku abo
kaj? Koń jest na pastwisku czy gdzieś indziej?
|
pedzieć | powiedzieć | Zapomłach ci to pedzieć.
Zapomniałam ci o tym powiedzieć.
|
piechty | na piechotę | Jedziesz na kole abo idziesz
piechty? Pojedziesz na rowerze czy pójdziesz piechotą?
|
pieron | człowiek źle oceniany, cham, piorun | Tyn pieron juzaś chcioł
fszysko na borg. Ten cham znowu chciał wszystko wziąć
na kredyt.
|
pierona | przekleństwo (delikatne) | Pierona, juzaś pana! Niech
to szlag trafi, znowu złapałem gumę w rowerze!
|
pieronowy | duży, przeklęty, zły | Tyn pieronowy sztajger znowu
zrobioł larmo. Ten przeklęty sztygar znów narobił
hałasu.
|
pierzin | ktoś uciążliwy | Zaś mi prziszoł do chałpy
tyn pierzin. Znowu przyszedł do mojego domu ten
uciążliwy człowiek.
|
pierziński | wstętny, zły | Co to za pierzińsko
choroba. Co to za wstrętna choroba.
|
pila | tabletka | Jak mosz ryma weź sie pila.
Jeśli masz katar, weź tabletkę.
|
pieszczonek | pierścionek | Szac doł mi gryfny
pieszczonek. Narzeczony podarował mi piękny
pierścionek.
|
piosek | piasek | Tukej niy ma ziymi, som
piosek. Tutaj nie ma ziemi, jest wyłącznie piasek.
|
piska | kreska, linia | A widzicie pani ta piska?
Widzi pani tę linię?
|
pistola | pistolet | Wojok może mieć tak samo
pistola. Żołnierz może mieć również pistolet.
|
piyrwy | dawniej | Piyrwy ludzie tela niy
godali. Dawniej ludzie nie mówili tak dużo.
|
piznonć | uderzyć | Moj synek sie piznoł w
kolano. Mój syn uderzył się w kolano.
|
plac | podwórko, miejsce | Mosz niy lotać jak gupielok po placu. Nie powinieneś biegać po podwórku jak nienormalny. |
plaslaty | płaski | Co te kreple mocie takie
plaskate? Dlaczego pani pączki są takie płaskie?
|
platfus | płaskostopie | Niy boł przi wojsku, bo
mioł platfus. Nie służył w wojsku z powodu
płaskostopia.
|
plecionka | chałka | Dejcie mi chlyb i dwie
plecionki. Poproszę o chleb i dwie chałki.
|
plompać | pompować | Naplompej sie luftu przi
kole. Napompuj sobie powietrza w rowerze.
|
płachta | prześcieradło | We sobota byda bigluwać
płachty. W sobotę wyprasuję prześcieradła.
|
płaczka | łza | Aże mu leciały płaczki.
Aż mu leciały łzy.
|
po bosoku | boso | Niy mosz to szczewików, co
lotosz po bosoku? Nie masz butów, że biegasz boso?
|
po jakiymu | dlaczego | Po jakiymu to żodyn niy wiy
kaj som moje brele? Dlaczego nikt nie wie gdzie są moje
okulary?
|
podarzić sie | poszczęścić się | To wom sie pani podarziło.
To się pani poszczęściło.
|
podchlybiać sie | podlizywać się | Już mi sie tak niy
podchlybiej. Już mi się tak nie podlizuj.
|
podciep | podrzutek, niegrzeczne dziecko | Tyn łod ni bajtel to jes
łokropny podciep. Jej dziecko jest bardzo niegrzeczne.
|
podzim | jesień | Na podzim wykopiymy kartofle
ze pola. Jesienią wykopiemy z pola ziemniaki.
|
podziwać sie | przyjrzeć się | Podziwej sie jako mo
zopaska. Popatrz jaki ma fartuch.
|
podź | chodź | Niy stoj tak yno podź sam.
Nie stój tak tylko podejdź tutaj.
|
pofyrtany | pokręcony, pomylony | Nasz opa cołki żywot boł
taki pofyrtany. Nasz dziadek był taki pokręcony przez
całe życie.
|
pojedzony | syty | No, teroski to żech jest
pojedzony. No, teraz to czuję się syty.
|
pokroć | pokroić | Cza pokroć chlyb, bo
familijo godno. Trzeba pokroić chleb, bo rodzina jest
głodna.
|
poleku | powoli | Niy bydymy lecieć, pódymy
sie po leku. Nie będziemy biec, pójdziemy sobie powoli.
|
połednie | południe | Dopiyro co było sześ a
już połednie. Dopiero była godzina szósta a tu już
południe.
|
połno | pełno | Mom połno szolka zeltra.
Mam szklankę pełną wody mineralnej.
|
ponć | pielgrzymka | Pódziesz latoś na ponć?
Pójdziesz w tym roku na pielgrzymkę?
|
poprznioł | maruda, niejadek | Jedyn bajtel zjy do
porzondku a inszy to jest poprznioł. Jedno dziecko
porządnie się naje a inne jest niejadkiem.
|
poradzić | umieć | Fto to niy poradzi jechać
na kole? Któż nie potrafi jeździć rowerem?
|
portmanyj | portmonetka | Portmanyj połny, moga sie
nakupić szatów. Portmonetka pełna, mogę sobie
nakupić sukienek.
|
porzond | ciągle | Porzond to samo. Ciągle to
samo.
|
poszczodek | środek | Mosz leżeć na poszczodku
leżanki. Powinieneś leżeć na środku tapczanu.
|
pot | płot | Kotowi jes jedno, poradzi
przelyź bez pot. Kotu jest wszystko jedno, potrafi
przejść przez płot.
|
potargać | podrzeć | A po jakiymu mosz potargany
heft? Dlaczego masz podarty zeszyt?
|
prasknonć | uderzyć | Pieron prasknoł we dzewo.
Piorun uderzył w drzewo.
|
prawić | opowiadać | Dobrze prawi. Dobrze mówi. |
prawie | specjalnie, na złość | Prawie niy puda do sklepu!
Na złość nie pójdę do sklepu!
|
prawok | grzyb prawdziwek | Moj stary poszoł do lasa i
prziniós wiela prawoków. Mój mąż poszedl do lasu i
przyniósł sporo prawdziwków.
|
prezwuszt | salceson | Jo bych kciała font
prezwusztu. Poproszę o pół kilo salcesonu.
|
prozny | pusty | Sam mosz dwie krauze połne
i jedna prozno. Tutaj masz dwa słoiki pełne i jeden
pusty.
|
przeca | przecież | Przeca wiym, że żeś
wydano. Przecież wiem, że wyszłaś za maż.
|
przedsia | przed siebie | Szoł tak cołki dziyń
przedsia. Szedł tak cały dzień przed siebie.
|
przepadzity | łakomy | Nasza gadzina jes richtig
przepadzito. Nasz inwentarz domowy jest naprawdę
łakomy.
|
przichlast | lizus | Juzaś tyn przichlast
psziszoł. Znów ten lisus przyszedł.
|
przichlybiać sie | podlizywać się | Po jakiymu sie do niego
przichlybiosz? Dlaczego mu się podlizujesz?
|
przikludzić | wprowadzić się | Na lato przikludzymy sie do
nowy chałpy. Latem przeprowadzimy się do nowego domu.
|
przikopa | rów | Przikopa szła wele cesty.
Wzdłuż drogi przebiegał rów.
|
psińco | nic | Psińco mi z tego łostało.
Nic mi z tego nie zostało.
|
przoć | sprzyjać, kochać | Ciebie przajom wszyskie
dziołchy. Sprzyjają ci wszystkie dziewczyny.
|
ptok | ptak, hobby | Szkat to jest ważny ptok na
Ślonsku. Gra w skata to ważne hobby na Śląsku.
|
pucpapior | papier ścierny | Juzaś mi brakło
pucpapioru. Znowu mi zabrakło papieru ściernego.
|
puding | budyń | Oma uwarzoła wczora puding.
Babcia przygotowała wczoraj budyń.
|
pukel | garb, plecy | Rob tak dugo aż ci pukel
urośnie. Pracuj aż garb ci wyrośnie.
|
pukeltasza | tornister | Bajtel dostoł nowo
pukeltasza. Chłopiec dostał nowy tornister.
|
puklaty | garbus | Niy śmiyjcie sie z
puklatego. Nie śmiejcie się z garbusa.
|
pultok | indyk | Już niy momy pultoków,
same kury. Nie hodujemy już indyków tylko wyłącznie
kury.
|
purpurka | chusta na głowę mężatki | Gryfno mocie ta purpurka. Ma
pani piękną chustę.
|
pyndala | pedał w rowerze | Pyndala mi się urwała przi
kole. Urwał mi się pedał w rowerze.
|
pyrsk | na zdrowie (toast) | No to pyrsk! Więc na
zdrowie!
|
pyrtek | maluch, czlowiek niewielkiego wzrostu | Pyrtek niy poradzi wysoko
skokać. Niski człowiek nie potrafi skakać wysoko.
|
Antryj: przedsionek dla tych, którzy chcą polubić Górny Śląsk
redaktor naczelny: Zbigniew Markowski, tel.: 32 284 36 85
polecamy także:
poznaj-slask.pl
kici-kici.pl
kuchnia-slaska.pl
tg.net.pl
gwarki.tg.net.pl
24.edu.pl