Ynta

Zbigniew Markowski Yntka to słowo naznaczone niezwykłą subtelnością. Można oczywiście powiedzieć, że oznacza ono w śląskiej gwarze upadek, wywrotkę, fikołka lub skok […]

Utropa

Zbigniew Markowski W dwutomowym (wydanym w 1885 roku) „Słowniku synonimów polskich” Adama Stanisława Krasińskiego znajdziemy pochodzenie słówka „trapić”. Autor odwołując się do […]

Tref

Zbigniew Markowski Polski „traf” i śląski „tref” mają to samo niemieckie źródło – czasownik „treffen”, którym oznacza się czynność trafiania. Podobieństwo zobowiązuje, […]

Szychta

Zbigniew Markowski Na czytelniczym rynku miasta mało stołecznego Warszawy w roku 1898 głośnym echem odbiło się premierowe wydanie powieści „Panienka z okienka”. […]

Spaczeć

Zbigniew Markowski „Spaczeć” jest czasownikiem wyjątkowo podstępnym. Logicznie rzecz ujmując, moglibyśmy się spodziewać, iż ma związek z widzeniem, oglądaniem czy patrzeniem, zwłaszcza, […]

Seblykać

Zbigniew Markowski Jako hasło w słowniku bardziej odpowiednie byłoby może rzeczownikowe pojęcie „łobleczynia” czyli ubioru, ponieważ jednak „seblykanie” (rozbieranie) i „łoblykanie” (ubieranie) […]

Rzykanie

Zbigniew Markowski Jeśli wierzyć „Słownikowi etymologicznemu” Aleksandra Brücknera śląskie rzykanie ma swoje korzenie w okolicach czasownika „rzec”. Rzec można, iż czasownik ten […]

Przoć

Zbigniew Markowski Ostatnimi laty karierę zrobiła opinia, iż śląskie „przanie” (lub „przonie”) oznacza kochanie, ale sprawa aż tak prosta nie jest. Owszem […]

Larmo

Zbigniew Markowski Larmo jest kolejnym słówkiem na ogół kojarzonym z germańskim rodowodem. Można je bowiem w prosty sposób skojarzyć z niemieckim „lärm” […]

Klachy

Zbigniew Markowski Klachy to nie tyle jeszcze jedno słówko w słowniku, co instytucja. Instytucja lub nawet filar śląskiej kultury, bo czymże byłoby […]

Hercklekoty

Zbigniew Markowski Hercklekoty brzmią z niemiecka, nie tylko ze względu na owo germańskie serce rozpoczynające wyraz, ale także dlatego, że to rzeczownik […]

Gościna

Zbigniew Markowski Gościna w oczywisty sposób pochodzi od gościa, kwestia gościa jest już jednak mocno skomplikowana. To bardzo stare słowo (z praindoeuropejskimi […]

Fedrowanie

Zbigniew Markowski Fedrowania na Śląsku jest coraz mniej. Gdy w ostatnich dwudziestu latach kolejno zamykano zakłady wydobywcze, gazetowe nagłówki informowały, iż ta […]

Dychać

Zbigniew Markowski Dychanie ma swoje źródła w prasłowiańszczyźnie, o ile jednak mowa polska od XV wieku posługiwała się już oddychaniem, o tyle […]

Cufal

Zbigniew Markowski Jeżeli znaczenie słowa „cufal” ktoś będzie chciał poznać w internecie, może stracić orientację. Śląskie słowniki online wyjaśnią bowiem, iż chodzi […]

Chyt

Zbigniew Markowski Kiedy Ślązak słyszy o chycie, jego pierwszym skojarzeniem jest możliwość pójścia na chyt. Ten słodki frazeologizm oznacza zamiar udania się […]